Een goed lichtplan maken is misschien niet het eerste waar je aan denkt bij het inrichten van je huis, maar het maakt echt een wereld van verschil. Verlichting zorgt niet alleen voor sfeer, maar ook voor gemak en functionaliteit. In dit blog leggen we je stap voor stap uit hoe je een lichtplan opstelt dat past bij jouw stijl, wensen en woning.

Wat is een lichtplan precies?

Een lichtplan is een overzicht van waar en welk soort verlichting je plaatst in een ruimte. Het doel is om een balans te vinden tussen functioneel licht, sfeerlicht en accentverlichting. Basisverlichting verlicht de hele ruimte, zoals plafondlampen. Accentverlichting benadrukt bepaalde elementen zoals kunst of een nisje. Sfeerverlichting zorgt voor gezelligheid, denk aan een tafellampje of dimbaar licht.

Waar begin je met een lichtplan maken?

Loop eerst eens goed door je huis en kijk per ruimte wat je daar doet. In de woonkamer wil je kunnen lezen, tv-kijken en gezellig borrelen. In de badkamer moet je je goed kunnen opmaken of scheren. In de keuken heb je fel werklicht nodig, en in de tuin wil je veiligheid en sfeer. Denk in lagen van licht: begin met basisverlichting, voeg dan functionele accenten toe, en eindig met sfeerelementen.

Lichtplan woonkamer

In de woonkamer is het slim om te combineren. Begin met een plafondlamp of spots voor basislicht. Voeg dan wandlampen, tafellampen of vloerlampen toe voor sfeer. Gebruik dimmers zodat je het licht kan aanpassen op ieder moment van de dag. Slimme verlichting maakt het nog makkelijker: je bedient alles gewoon via een app.

Lichtplan woonkamer

Lichtplan badkamer

In de badkamer draait het om helderheid. Kies voor goede verlichting bij de spiegel, zodat je jezelf goed ziet. Denk aan wandlampen naast of boven de spiegel. Gebruik waterbestendige spots in het plafond, vooral in de douchezone. Warm wit licht werkt prettig en is minder klinisch dan koud licht.

Lichtplan keuken

Een keuken is een werkplek en een ontmoetingsplek. Zorg dus voor helder werklicht boven het aanrecht en kookeiland, bijvoorbeeld met inbouwspots of een LED-strip onder de bovenkasten. Voor sfeer kies je pendels of hanglampen boven de eettafel. Hiermee creëer je direct een gezellige sfeer voor lange avonden tafelen.

Lichtplan tuin

Een goed lichtplan voor de tuin zorgt ervoor dat je buitenruimte niet alleen veilig is, maar ook uitnodigend en sfeervol blijft als de zon onder is. De juiste tuinverlichting laat je tuin echt tot leven komen. Of je nu een groot terras hebt, een smal pad langs het huis of een weelderige border met planten: met gerichte verlichting kun je elke hoek benutten. Maar welke lampen gebruik je nu precies waar?

1. Functionele verlichting: voor veiligheid en oriëntatie

  • Wandlampen bij de voordeur of achterdeur: bijvoorbeeld een downlighter of een lamp met sensor zodat hij automatisch aangaat.
  • Staande tuinlampen langs het tuinpad: laag bij de grond, zodat het pad goed zichtbaar is zonder te verblinden.
  • Opbouwspots op de gevel: handig om bijvoorbeeld een oprit of poort te verlichten.

Kies hier bij voorkeur voor lampen met een heldere, neutrale lichtkleur (bijvoorbeeld 3000K) en een goede IP-waarde (IP44 of hoger), zodat ze tegen regen en vocht kunnen.

2. Sfeerverlichting: voor gezelligheid en warmte

  • Decoratieve wandlampjes of prikspots bij planten of een zithoek: ze zorgen voor een zachte, warme gloed.
  • Grondspots die bomen of struiken van onderaf aanlichten: zo ontstaat er diepte in je tuin.
  • Lichtslingers of bollampen: leuk voor onder een afdak, over een schutting of boven je terras. Hiermee geef je je tuin direct een knusse sfeer.

Gebruik hier liever warm wit licht (2700K) voor een rustgevend effect. Sfeerverlichting hoeft niet fel te zijn, het draait om accenten en contrast.

3. Accentverlichting: om de mooiste dingen uit te lichten

  • Prikspots bij beelden of water: subtiel gericht licht dat niet stoort maar wel opvalt.
  • LED-strips onder een rand of bankje: modern en mooi effect.
  • Up & down wall lights op een schutting of muur: zorgen voor een mooi patroon op de wand en geven karakter.

Deze verlichting kan ook slim zijn: met een timer, dimfunctie of smart bediening (zoals via een app of Google Home). Zo kun je eenvoudig je hele tuin veranderen van helder functioneel licht naar een sfeervolle avondsetting.

Lichtplan spots

Spots zijn ideaal voor gerichte verlichting. Denk aan spots in het plafond die je kunt richten, bijvoorbeeld op een schilderij of op een werkblad. Er zijn ook vaste spots die juist geschikt zijn als basisverlichting. Let op de lichtkleur (warm wit of neutraal wit) en de kleurweergave-index (CRI), zeker in de keuken en badkamer.

Lichtplan maken online

Je hoeft niet meteen te gaan tekenen met pen en papier als je een lichtplan wilt maken. Er zijn tegenwoordig handige online tools en apps die je helpen om je woning of tuin digitaal in kaart te brengen. Daarmee kun je per ruimte aangeven waar de meubels komen, en vervolgens precies uittekenen waar je lichtpunten wilt hebben. Sommige apps laten je zelfs lampen toevoegen en ze laten zien hoe het licht in de ruimte valt. Dat geeft een realistisch beeld van wat wel en niet werkt.

Hier zijn een paar handige tools die je kunt proberen:

  1. ReluxDesktop (gratis, voor wie wat meer techniek aankan)
    Deze tool wordt vaak gebruikt door professionals, maar is ook beschikbaar voor particulieren. Je kunt 2D en 3D lichtplannen maken en verschillende lampen toevoegen op basis van echte lichtdata. Ideaal als je technisch bent ingesteld en precies wilt zien hoeveel licht je waar krijgt.
  2. DIALux evo (gratis)
    Nog een professionele tool, maar wel vrij toegankelijk. Je kunt een plattegrond maken, armaturen selecteren en het lichtgedrag simuleren. Vooral handig als je een uitgebreid plan wilt voor meerdere ruimtes of ook de tuin meeneemt.
  3. RoomSketcher (freemium)
    Gebruiksvriendelijk en overzichtelijk. Je maakt een plattegrond van je woning en kunt eenvoudig meubels en lampen toevoegen. Ideaal voor het maken van een overzichtelijk lichtplan woonkamer, badkamer of keuken. De gratis versie heeft al veel mogelijkheden, maar voor export of 3D-weergave heb je een betaald account nodig.
  4. Luci (iOS app – gratis basisversie)
    Deze app is speciaal gericht op het maken van verlichtingsontwerpen. Je kiest een ruimte, voegt armaturen toe, en kunt scènes instellen zoals ‘avond’ of ‘werk’. Vooral leuk als je met slimme verlichting werkt.
  5. Planner 5D (web + app)
    Een gebruiksvriendelijke tool waarmee je je hele huis kunt inrichten, inclusief verlichting. Je kunt een ruimte van bovenaf zien en lampen plaatsen. Goed voor wie visueel wil werken en niet technisch is ingesteld.
  6. SketchUp + plugins (voor gevorderden)
    Als je al wat ervaring hebt met tekenen in 3D, kun je via SketchUp een huis ontwerpen en daar speciale verlichtings-plugins aan toevoegen. Zo kun je ook echt zien hoe schaduwen en licht vallen.
  7. IKEA Home Planner (beperkt maar handig)
    Niet per se voor verlichting, maar wel handig als je IKEA-lampen gebruikt en wilt zien hoe ze in je ruimte passen. Simpel in gebruik.

Veelgemaakte fouten bij het opstellen van een lichtplan

  • Te weinig lichtpunten, vooral in hoeken of nissen
  • Verlichting op de verkeerde plek: bijvoorbeeld achter je als je in de spiegel kijkt
  • Geen dimmers gebruiken, waardoor je te fel licht hebt in de avond
  • Alleen maar functioneel licht, waardoor sfeer ontbreekt

Praktische tips voor lichtplan opstellen

  • Begin met de functie van de ruimte: wat ga je er doen?
  • Kies verlichting die past bij de activiteit (lezen, koken, ontspannen).
  • Houd rekening met meubels, ramen, stopcontacten en looproutes.
  • Denk in lagen: basisverlichting, accentverlichting en sfeerverlichting.
  • Maak contrast tussen lichte en donkere zones voor meer diepte.
  • Teken je plan uit of gebruik een app voor overzicht.
  • Gebruik dimbare lampen of slimme verlichting voor flexibiliteit.
  • Pas je plan later aan als je merkt dat iets niet werkt in de praktijk.

Een lichtplan maken: zo doe je dat simpel en sfeervol

Inspiratie: hoe anderen het doen

  • Kijk op Pinterest, Instagram en interieurblogs voor ideeën.
  • Let op hoe verlichting gecombineerd wordt met meubels en kleuren.
  • Zoek voorbeelden van verlichting in vergelijkbare ruimtes als die van jou.
  • Sla inspirerende beelden op als moodboard of houvast voor je eigen plan.
  • Let op slimme oplossingen zoals LED-strips, indirect licht of wandspots.
  • Kijk ook naar tuinverlichting en hoe sfeer daar wordt aangebracht.

Slimme verlichting en domotica

Slimme verlichting maakt het opstellen van een lichtplan nog leuker. Je kunt scènes instellen zoals “avondeten”, “werk” of “filmavond” en met een druk op de knop schakelen tussen verschillende lichtinstellingen. Bedien je verlichting eenvoudig via je telefoon, tablet of met je stem via een slimme speaker zoals Google Home of Alexa. 

Wanneer schakel je een expert in?

Soms weet je gewoon even niet waar je moet beginnen. Dan is het verstandig om een lichtadviseur in te schakelen. Die kijkt met een frisse blik naar jouw ruimte, stijl en dagelijkse routines. Een expert weet precies hoe je licht in lagen aanbrengt en voorkomt dat je belangrijke zones vergeet. Ook kan hij of zij je adviseren over armaturen, lichtkleur en de beste plaatsing. Zeker als je een grote verbouwing doet of aan een nieuwbouwproject begint, is een goed lichtplan onmisbaar. Het zorgt voor rust, eenheid en comfort.

Een goed lichtplan maken hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Als je per ruimte bedenkt wat je daar doet, en in lagen denkt, kom je al een heel eind. Begin simpel, pas aan waar nodig, en kies verlichting die past bij jouw stijl en levensritme.

Veelgestelde vragen (FAQ)

  1. Wat kost een lichtplan maken?
    Dat hangt ervan af of je het zelf doet of een expert inschakelt. Zelf aan de slag gaan is gratis, maar voor advies betaal je meestal tussen de €150,- en €500,-.

  2. Is een lichtplan echt nodig in een kleine woning?
    Ja, juist in kleinere woningen is het slim om goed na te denken over verlichting. Licht maakt ruimtes groter en gezelliger.

  3. Kan ik zelf een lichtplan maken zonder ervaring?
    Zeker weten. Met de tips uit dit blog kom je al een heel eind. Begin simpel en bouw het uit.

  4. Welke lampen zijn het beste voor een lichtplan in de badkamer?
    Kies voor waterdichte (IP44 of hoger) lampen met helder, natuurlijk licht. Spots en spiegellampen doen het goed.

  5. Wat is het verschil tussen warm wit en koel wit licht?
    Warm wit licht (2700K – 3000K) is gezelliger en rustiger. Koel wit licht (4000K of meer) is feller en beter voor werkplekken.

Meer blogs ontdekken?